Filmy

Olek

Ja ostatnio obejrzałem "Jesienną Sonatę" i też czytałem, że niby przegadany, ale bardzo mi się to w tym filmie podobało. Nie wiem jak na tym tle wypada "Goście wieczerzy pańskiej" ale liczę, że nie gorzej Very Happy

Cizar

abcd

Ja zacząłem Bergmana chyba nietypowo, bo od Fanny i Alexander - gdzieś tam przeczytałem, że to ponoć najlepszy film Bergmana według niego samego. Ściągnałem wersję 5 godzinną odcinkową bo kinowa 3 godzinna (ją też widziałem Wink

) nie była lubiana przez twórcę. Nie powiem, żeby ten film był przesadnie ciężki (nawet dla gimnazjalisty, którym byłem podczas seansu przed paroma laty). Podobał mi się, chociaż od tego czasu go nie widziałem więcej.

Co do "Gości wieczerzy pańskiej" - tu rzeczywiście było dosyć nudno, dla mnie gorszy film niż "Fanny...", ale też dawał radę Wink

Z takich filmów wielkich tuzów kinematografii w najbliższym czasie obadam Solaris Tarkowskiego - tuż po przeczytaniu książki, którą kończę. Lem jest fantastyczny - już sam fakt, że taki reżyser bierze się za adaptację, świadczy o klasie pisarza.

Jakiś czas temu oglądałem Lawrence'a z Arabii - jeśli ktoś nie oglądał, niech to uczyni. Super kino, moim zdaniem udanie łączące epicki film przygodowy z poważniejszymi, ambitniejszymi tematami. No i ten soundtrack. Razz

Olek

nihil reich

abcd

No, ja też dawno temu oglądałem tą wersję, ale pamiętam że wycieli między innymi opowieść biblijną rabina. Rzeczywiście była ona długa, chociaż mgliście pamiętam o czym dokładnie była.

zuy_pan

Jeżeli ktoś oczekuje, że od filmu dostanie to samo co od książki, jeżeli chodzi o Solaris to się srogo rozczaruje. Książka kładzie główny akcent na rzeczy których sfilmować się po prostu nie da i już z tego powodu film musi mocno odbiegać od pierwowzoru. Generalnie książka i film to są dwa oddzielne dzieła i raczej nie można oceniać filmu po tym, że nie spełnił naszej wizji jaką mieliśmy czytając książkę.

nihil reich

Olek

zuy_pan

To przeczytaj jeszcze raz i zobacz, że sama akcja jest w Solaris tylko tłem.

Olek

Cizar

Nie no, jakby chodziło tylko o chronologię to ani Lem, ani Tarkowski, ani jakikolwiek odbiorca dzieła nie robiłby wielkiego halo o to, że adaptacja filmowa jest czymś zupełnie innym niż książka Wink

Podstawowa kwestia, jaka dzieli oba Solarisy to jest przede wszystkim tematyka, a już zwłaszcza ich ostateczna wymowa. Bo przecież w przypadku Lema mamy do czynienia z rasowym sci-fi, które to operuje zupełnie innymi środkami niż film Tarkowskiego, który jest - powiedziałbym - psychologiczno-filozoficznym dramacie w kosmosie. Gdzie Lem w niezwykle subtelny sposób zmusza czytelnika do rozmyślań na różne epistemologiczne i metodologiczne tematy (zwłaszcza, przez ukazywanie symetriad, mimoidów i innych solaryjskich form), próbuje ukazać całe bogactwo technologii, pyta się, jak może wyglądać nasze spotkanie z Innym, tak Tarkowski rzuca tym wszystkim w kąt i zajmuje się zupełnie innymi sprawami, a całą tę "kosmiczną" otoczkę sprowadza jedynie do tła i pewnych symbolicznych nawiązań.

U Lema centrum stanowi przede wszystkim (bo nie tylko) Solaris, u Andrieja zaś jest to niewątpliwie Kelvin i Hari. Gdzie książkowe dzieło jest próbą ukazania nam jakiejś nieznanej, zupełnie innej od nas "bytowości", tak film jest nade wszystko kosmicznym dramatem o człowieczeństwie.

I rzeczywiście, zgodzę się z tym, że u polskiego autora ten problem człowieczeństwa też jest poruszany (w postaci oczywiście pytania o status Harey), ale podejście do niego jest zupełnie inne. Lem bowiem wydaje się podchodzić do tego problemu w sposób silnie związany z tożsamością i świadomością, pyta się, czy ta Harey na statku jest tą samą Harey, którą kochał wcześniej Kelvin, czy można je niejako ze sobą utożsamiać, czy ona ma jakąkolwiek świadomość, a jeśli ma, to jak bardzo jest ona rozwinięta? Tutaj Lem, mam wrażenie, kontynuuje problem, który zaczął wcześniej rozważać w swoich dialogach (jak sklonuję siebie, cząsteczka do cząsteczki, klon będzie mną, czy nie?), ale podaje w ciekawszej i subtelniejszej postaci, jaką jest pełnoprawna powieść z krwi i kości.

Z kolei Tarkowski pyta się o to, jakie cechy sprawiają, że człowiek jest właśnie człowiekiem? Nie przypadkowo zresztą rosyjski reżyser w zimnej, ascetycznej kosmicznej stacji umieścił jeden barwny i zapełniony różnymi wytworami kulturowymi (instrumenty, książki, popiersie Sokratesa, czy w końcu obraz Bruegla) pokój, który zresztą stanowił całe centrum akcji, symbolizując ludzką kulturę w kontraście zdehumanizowanej, współczesnej technologii. To właśnie w tym pokoju odnosimy wrażenie, że postaci zachowują się najbardziej "po ludzku". To wreszcie tutaj ma miejsce legendarna już scena z uświadomienia sobie Hari własnego człowieczeństwa, własnej duchowości, i całkowite potępienie (zresztą nie pierwszy raz) przez Tarkowskiego materializmu (w ogóle scena z Brueglem jest chyba najciekawsza z całego filmu. To, co poczuła Hari obcując z obrazem, czy wydawały jej się obce czynności, które widziała, a przecież tak codzienne człowiekowi (niekoniecznie istotne) i czemu akurat kontemplowanie tegoż dzieła stanowiło przyczynę jej przemiany to są tematy na dość ciekawą, i zdaję mi się długą dyskusję).

W ogóle wydaje mi się, że najlepiej różnicę pomiędzy dziełami ukazuje jeden z przewodnich cytatów książki i jego translacja na język filmowy przez Tarkowskiego. Otóż Lem pisze, że nie szukamy innych światów, szukamy luster. I nawet w filmie to po nim cytują, ale rosyjski reżyser dodaje jeszcze jedno dość istotne zdanie, które stanowi z kolei osnowę jego filmu: człowiek potrzebuje człowieka. I ten cytat właśnie jest streszczeniem tego, co obraz miał widzowi przekazać i po co było to całe budowanie kontrastu pomiędzy bogactwem kultury, a nędzą zdehumanizowanej technologii.

Oczywiście film ma jeszcze wiele interpretacyjnych zagadek i symboliki, ale mi się akurat nie chce już nad tym zbytnio rozwodzić, to, co istotne i tak już chyba tu zawarłem, poza tym mam lepsze rzeczy do robienia niż interpretowanie filmów Tarkowskiego Wink

W każdym razie naprawdę nie wiem ile trzeba mieć złej woli, żeby takie głupoty pisać, że ekranizacja była "dosyć wierna" książce. Ekranizacja wywróciła treść książki do góry nogami Razz

I jeszcze jedna sprawa: sam uważam, że dzieło Lema jest tworem nieporównywalnie lepszym, ma bardziej wartościową wymowę, oraz porusza o wiele ciekawsze problemy. Ale nawet nie zgadzając się z Tarkowskim można docenić jego filmy, bo akurat tego, że Solaris ma naprawdę bardzo ładne zdjęcia, świetną muzykę i w końcu wspaniały, ascetyczny klimat nie sposób odmówić Wink

Olek

Wiesz co? Teraz mi jedno uświadomiłeś.

Ja czytając Solaris bardzo dużo myślałem właśnie o Harey i Kelvinie i o ich wątku, więc być może dlatego eksponowanie tego u Tarkowskiego wydało mi się bliźniaczo podobne do tego, co przeczytałem na kartach książki. Innego wytłumaczenia nie mam, bo ja nigdzie tego "do góry nogami" nie widzę.

Zresztą, do Solarisa mam zamiar jeszcze kiedyś wrócić, ale to nieprędko. Być może wtedy zmienię stosunek i coś odkryję.

Cizar

No ale przecież napisałem, że i film i książka zupełnie inaczej rozpatrują ten wątek i naprawdę nie rozumiem jak można tego nie widzieć. No chyba, że rzeczywiście siadając do filmu oczekiwałeś literalnej ekranizacji Solaris i z taką postawą odbierałeś ten obraz, stąd też masz wrażenie, że te wątki są poprowadzone identycznie, bo naprawdę, nie mam innego wytłumaczenia.

Olek

kobaian

nihil reich

kobaian