Stanisław Lem

kobaian · Wysłany: Nie 15:10, 02 Marzec 2014 Temat postu: Stanisław Lem

Stanisław Lem to jeden z najwybitniejszych, o ile wręcz nie najwybitniejszy autor science-fiction. O ile zdecydowania większość literatury sci-fi to czysto rozrywkowe pisarstwo uprawiane przez ludzi nie znających się nauce, podrasowana w dodatku jakimiś pseudo-filozoficznymi motywami zapożyczonymi od tych co widzieli, że inni słyszeli, że jeszcze inni czytali, o tyle proza Lema to niemalże futurystyczno-filozoficzne traktaty ubrane w formę zabawnych opowiadań i świetnych powieści. Lem to jeden z ostatnich prawdziwych inteligentów polskich, który dzień zaczynał od czytania prasy naukowej i ksiąg filozoficznych, by potem różne zaczerpnięte stamtąd idee przekuć na fabularne pomysły do swoich książek, a rozważania filozoficzne wpleść w przemyślenia i dialogi prowadzone przez swoich bohaterów.

Lem był przy okazji niebanalnym myślicielem. W swoich Dialogach (1957) podjął jeden z najciekawszych problemów filozofii XX wieku, mianowicie problem tożsamości osobowej, wychodząc od rozważań konsekwencji występującej jako stały motyw w literaturze i filmach sci-fi - teleportacji. Dokładnie tak samo postąpił w latach 80', czyli ponad dwie dekady później - wybitny filozof zajmujący się tą problematyką - Derek Parfit. Pisarstwo Lema bogate jest również w wiele przemyśleń futurologicznych i historiozoficznych dotyczących hipotetycznego kierunku rozwoju naszej cywilizacji. Wiele z nich, zwłaszcza tych pesymistycznych, wydaje się wciąż aktualne.

Osobom, które się jeszcze z pisarstwem nie zetknęły, albo zetknęły się w niewielkim stopniu na dobry początek polecam dwie podejmujące szeroki wachlarz problemów serie opowiadań:

Cyberiada
Dzienniki Gwiazdowe

Także dwie znakomite powieści:

Solaris
Wizja lokalna

Solaris w sposób niezwykle przejmujący opowiada najogólniej mówiąc o próbie nawiązania kontaktu i zrozumienia istoty podejrzewanej o posiadanie wyższej inteligencji, ale która to istota jest radykalnie inna od nas, zarówno pod względem fizycznym, jak i pod względem sposobu bycia. Przeczytanie tej książki powinno uzmysłowić każdemu, jak mierne są w porównaniu z nią te wszystkie niby poważne wywody postmodernistycznych Żabojadów na temat Innego.

Wizja lokalna to najlepsza, z tych które czytałem, powieść futurologiczna. Można uznać ją za lemowskie Opus magnum. Autor upatruje przyszłość cywilizacji (opowiadając oczywiście o hipotetycznych istotach żyjących na odległej planecie) w dwóch rodzajach totalitaryzmu - typu sowieckiego, gdzie wszyscy żyją w biedzie i niedostatku, ale wpaja im się wiarę w świetlaną przyszłość, oraz typu zachodniego, gdzie panuje dobrobyt, niczego nikomu niby nie brak, jednakże państwo aż tak opiekuje się swoimi obywatelami, że dbając o powszechną szczęśliwość prewencyjnie uniemożliwia im uczynienie czegokolwiek złego, zarówno sobie jak i innym.

Osobom, które się już trochę z tym pisarstwem zaznajomiły polecam szczególnie trzy powieści:
Pamiętnik znaleziony w wannie - psychodeliczna powieść o tym, co tak właściwie obserwujemy już teraz, gdy w natłoku fałszywych informacji i w dobie powszechnej spychologii stosowanej nie sposób dojść do prawdy.
Pokój na Ziemi - powieść, której jednym z przewodnich motywów są różne psychologiczne konsekwencjie kalozotomii,
i Głos Pana - opowiadająca o próbach interpretacji sygnałów dochodzących z kosmosu w nadziei na kontakt z obcą cywilizacją powieść, pokazująca, niekiedy również wyśmiewająca zasady panujące w środowisku naukowym.

nihil reich · Wysłany: Nie 15:54, 02 Marzec 2014 Temat postu:

A co sądzisz o Golemie XIV? Dzieło chyba nieco zapomniane.

kobaian · Wysłany: Nie 16:23, 02 Marzec 2014 Temat postu:

Gdzieś to miałem, albo i mam, ale nie wziąłem się za to. Podobnie jak za Summę. Zacząłem, ale nie skończyłem. Wywody Lema mnie mniej pociągają niż jego beletrystyka, bo w końcu równie doniosła tematyka jest poruszana również i w powieściach, tyle że podane w lepszej formie, zwłaszcza gdy czytam to dla przyjemności w wolnym czasie, a nie w związku z dyscypliną, którą studiuję.

Twisted Nerve · Wysłany: Pon 04:26, 03 Marzec 2014 Temat postu:

A Szpital przemienienia warto przeczytać?

Pamiętam, że gdy byłam taka mała <wyciąga rękę pokazując wzrost> to znalazłam tę książkę w biblitece u ciotki. Wtedy zostałam uświadomiona, że Lem wielkim pisarzem był.

kobaian · Wysłany: Wto 00:30, 04 Marzec 2014 Temat postu:

Burza · Wysłany: Wto 12:46, 04 Marzec 2014 Temat postu:

Skrzypłocz · Wysłany: Śro 00:47, 05 Marzec 2014 Temat postu:

Na poziomie Kataru jest też Śledztwo, wydane wcześniej, które radziłbym przeczytać jako pierwsze, podejmują tę samą tematykę, i warto zobaczyć jak się pogląd Lema rozwinął. Po za tym, jak chyba nigdzie indziej Lem wykorzystuje rekwizytorium powieści grozy.

Ciekawą formę ma Doskonała Próżnia - jest to zbiór recenzji nieistniejących książek, z którym właśnie się zapoznaję.

Jeśli ktoś ma zamiar czytać Piknik na skraju drogi braci Strugackich, to koniecznie niech przeczyta wydanie z serii Stanisław Lem poleca, posłowie Lema jest mistrzowskie, potrafi zmienić zupełnie sposób patrzenia na tę książkę.