Pieter Bruegel (starszy)

nihil reich

Z autobiografii Alfreda Kubina:

Aby się wyrwać z tego smutku i zaczerpnąć nowych wrażeń, pojechałem do Wiednia. I tutaj w Muzeum Dworskim ujrzałem kolekcję obrazów Brueghela starszego. Niejedno już wprawdzie o tym mistrzu wiedziałem, lecz muszę wyznać, że na te wspaniałości, przemawiające tak zuchwałe a poufnie do wrażliwości artysty - nie byłem przygotowany. Było to coś zupełnie osobliwie bliskiego, szaleńczego, świętego, poruszało do głębi, a zarazem było mi tak nieskończenie znajome, wprawiające w dygot każdą strunę we mnie, jak nigdy dotychczas ani potem widok żadnego dzieła sztuki. Nie strona przedmiotowa zresztą tak do mnie u tego mistrza przemawia, ale przede wszystkim owa wizjonerska żywiołowość jego sztuki, która wyłania się z podświadomości i niemal oschle prostymi środkami warsztatowymi cudownie opanowuje zalew figur. Natychmiast postarałem się o wszystko, co tylko mogłem dostać z obrazów, rysunków i grafiki Brueghela. Podziw mój dla tej sztuki był tak bezgraniczny, że moje własne poczynania wydały mi się zbyteczne po tym, jak wszystko, ku czemu dążyłem, zostało w sposób tak wspaniały przewyższone już od stuleci.